Tranh sơn mài là dòng tranh có giá trị nghệ thuật và giá trị kinh tế cao. Trong quá trình sử dụng, để duy trì được vẻ đẹp cũng như giá trị của tác phẩm, việc bảo quản tranh sơn mài có vai trò quan trọng. Trong bài viết này, Sắc Việt Art sẻ chia sẻ cách bảo quản tranh sơn mài chi tiết và nhanh chính xác nhất.
Tại sao cần bảo quản tranh sơn mài đúng cách?
1. Tăng độ bền cho tranh
Tranh sơn mài được làm từ những vật liệu tự nhiên như sơn ta, vàng lá, vỏ trứng và vỏ trai, nhưng chúng dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường như độ ẩm, nhiệt độ và ánh sáng. Nếu không bảo quản đúng cách, bề mặt tranh có thể bị bong tróc, phai màu hoặc xuất hiện các vết nứt nhỏ.
Tác phẩm Sen Thu hoạ sĩ Bạch Văn Mậu
Lời khuyên: “Bảo quản tranh sơn mài không chỉ là giữ gìn một bức tranh, mà còn là bảo vệ cả một giá trị văn hóa trường tồn.”
2. Giữ gìn giá trị nghệ thuật và lịch sử
Mỗi bức tranh sơn mài đều là sự kết hợp giữa tay nghề thủ công và giá trị thẩm mỹ độc đáo. Đặc biệt, những tác phẩm lâu đời không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn là di sản văn hóa. Bảo quản tốt sẽ giúp chúng giữ được vẻ đẹp nguyên bản, trở thành cầu nối để thế hệ sau hiểu rõ hơn về nghệ thuật Việt Nam.
Đề xuất: Nguồn gốc tranh sơn mài: Khám phá lịch sử và nét độc đáo tại Việt Nam & Thế Giới
Hướng dẫn chi tiết cách bảo quản tranh sơn mài
Để tạo ra một bức tranh sơn mài tốn rất nhiều thời gian, chi phí và công sức. Do vậy, khi bạn đã sở hữu một bức tranh sơn mài, việc bạn cần làm là bảo quản chúng đúng cách tránh làm tranh bị hư hại và phai màu. Các biện pháp bảo quản tranh như sau:
1. Tránh tiếp xúc với ánh nắng và nhiệt độ cao
Trưng bày tranh sơn dầu nơi thoáng mát, tránh ánh nắng
Việc để tranh sơn mài tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng và gần nhiệt độ cao sẽ khiến bề mặt tranh bị bong tróc, biến dạng. Vì vậy, khi treo tranh bạn cần treo tại nơi thoáng mát, tránh ánh nắng và xa các nguồn nhiệt cao.
2. Bảo quản tranh trong môi trường cân bằng
Độ ẩm môi trường cũng là yếu tố quan trọng liên quan đến độ bền của tranh. Độ ẩm thích hợp nhất để bảo quản tranh sơn mài là dưới 60%, nếu quá ẩm sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nấm mốc phát triển, đặc biệt với những bức tranh được làm từ các chất liệu sơn ta hoặc sơn cánh gián.
Tránh bảo quản tranh sơn mài nơi có độ ẩm cao
Xem ngay: Tranh sáng tác độc bản, tranh gốc có tác quyền, sưu tầm ngay
Không nên để tranh trong môi trường quá lạnh sẽ làm cong vênh bề mặt của tranh. Nếu phải để trong điều kiện thời tiết lạnh, bạn hãy để tranh nằm phẳng và bọc tranh bằng vải mỏng, sau đó bọc những vật có trọng lượng nhẹ, mềm mại lên bề mặt tranh.
3. Vệ sinh, làm sạch tranh thường xuyên
Theo thời gian, tranh sơn mài sẽ bị dính bụi bẩn. Do đó bạn cần phải vệ sinh, lau chùi định kỳ để giữ bề mặt tranh được sáng bóng.
3.1. Không sử dụng chất tẩy rửa mạnh hoặc nước nóng để vệ sinh tranh sơn mài
Không sử dụng hoá chất tẩy rửa mạnh
Nếu bạn không tìm hiểu kỹ về tranh sơn mài, nghĩ rằng càng chất tẩy rửa mạnh thì càng dễ dàng vệ sinh tranh thì đây là một việc hết sức nguy hiểm. Tranh sơn mài sử dụng các chất liệu tự nhiên nên cực kỳ nhạy cảm với hoá chất. Bạn cũng không được dùng nước nóng để vệ sinh tranh, nước nóng sẽ làm cho bề mặt sơn bị bong tróc, phá huỷ các lớp sơn.
3.2. Sử dụng khoai tây hoặc hành tây để vệ sinh tranh
Dùng khoai tây làm sạch bề mặt tranh
Bề mặt tranh sơn mài khá nhẵn nên dễ dàng vệ sinh. Đối với các vết nấm mốc và bụi bẩn, bạn có thể sử dụng hành tây và khoai tây để làm sạch bề mặt sơn mài.
Các chất trong hành tây và khoai tây sẽ giúp bạn loại bỏ bụi bẩn, nấm mốc dễ dàng mà không cần sử dụng các chất tẩy rửa hoá học. Bạn hãy cắt đôi khoai tây hoặc hành tây, sau đó chà lên bề mặt tranh. Khi đã làm sạch bụi bẩn, bạn hãy dùng khăn mềm lau lại bề mặt tranh cho sạch sẽ.
3.3. Dùng vải mềm, sạch để lau bề mặt tranh
Sử dụng vải mềm sạch vệ sinh về mặt tranh sơn mài
Khi tranh chỉ bám bụi bẩn, bạn có thể sử dụng vải mềm, sạch thấm nước và vệ sinh bề mặt và cả khung tranh sơn mài. Giúp cho tranh không bị xước và vẫn giữ được độ sáng bóng theo thời gian. Khi vệ sinh xong, bạn cần sử dụng khăn khô để lau lại bức tranh, tránh để tranh bị ẩm quá lâu.
4. Sử dụng các phương pháp bảo vệ
Để bảo quản lâu dài, bạn có thể áp dụng một số phương pháp:
- Bọc tranh: Sử dụng giấy chống ẩm hoặc túi vải bọc tranh khi không sử dụng.
- Hộp trưng bày: Đặt tranh trong hộp kính hoặc tủ trưng bày kín để tránh bụi bẩn và các tác động từ môi trường.
Mẹo: Nếu bức tranh có giá trị cao, nên nhờ chuyên gia tư vấn hoặc bảo quản trong điều kiện tốt nhất.
Lời kết:
Cách bảo quản tranh sơn mài trên đây mà Mythuatcongnghiep.edu.vn đã chia sẻ, hy vọng sẽ giúp bạn bảo quản tranh được bền lâu. Hãy xử lý ngay khi bạn phát hiện ra dấu hiệu gây hư hại tranh để có thể phục hồi tranh như trạng thái ban đầu nhé.
Cập nhật lần gần đây nhất: 26 Tháng 1, 2025
